Español |
Maya |
haber | yaan, antal |
hábil | péeka’an |
habitación | nah, otoch, taanah |
habitar | kahakbal |
habituar | suuktal, suuktah |
habla | t’aan |
hablar | t’aan |
hacer | beet, meen, máak’an |
hacha | báat |
halagar | ki’imak óolt |
halcón | kóos |
hallar | kaxan |
hallazgo | kaxan |
hamaca | k’áan |
hambre | wi’ih, taakil hanal |
harto | nak óol |
hasta | tak |
hasta la vista | tu heel k’iin |
hasta luego | tu heel k’iin |
haz | ich, táan |
hebra | tsíil, tíich’ |
hechicera | wáay (x), pulya’ah (x) |
hechicero | wáay (h), pulya’ah (h) |
hechizar | wáay, pul ya’ah |
hedor | tu’, tu’il, book |
helado | ke’el, síis |
helado (postre) | ke’el ch’uhuk |
helar | síiskun |
hembra | ch’up, ch’up(x), ko’olel, ba’al (x) |
hemorragia | tuul k’i’ik’ |
henchir | buut’ |
hender | buuh, heet, teeh |
hendidura | k’oop |
henequén | kih |
henequenal | kúuchil kih |
hepatitis | k’oha’anil ku meentik u chu’upul u táammel máak |
herbario | máak u hach yohel ba’alo’ob ti’ xíiwo’ob |
herbívoro | ba’alche’ ku haantik xíiw |
herbolario | máak ku kaxtik xíiwo’ob utia’al u meent a ts’aakil yéetel utia’al u koneh. |
heredad | kool |
herida | yaah, loob |
herir | ki’inpahal, loob |
hermana | láak’ (x) |
hermana menor | íits’in, ko’olel |
hermana mayor | kiik |
hermano | láak’ |
hermano mayor | suku’un |
hermano menor | íits’in |
hermoso | hats’uts |
hermosura | hats’utsil |
hernia | p’it tuuch, p’it chooch |
herramienta | nu’ukul |
herrero | men máaskab |
hervir | look, lookankun |
hidrofobia | sahakil ti’ ha’, ko’il |
hidrografía | u xookil u ha’il yóok’ol kaab |
hidropesia | k’oha’anil ku ts’aik ti’ máak tumen u yantal ha’ ich u wíinklil |
hiedra | bolon tibi’ |
hiel | k’aah |
hielo | ha’ chichkunta’an tumen ke’el wáa síis |
hierba | xíiw |
hierba graminea | aak |
hierbatero | meen, máak ku ts’aak yéetel xíiwo’ob. |
hierro | máaskab |
hígado | táaman, táamne’el |
higuera | k’o’och (x) |
higo | k’o’och |
higo chumbo | núum tsutsuy |
hija | waal (x) |
hijo | aal |
hilar | haax |
hilvanar | hul púuts’ |
hincar | xoltal, xoltah, xolkin |
hinchado | chuup |
hinchar | chuup, chu’upul |
hinchazón | chuup |
hipo | tuk’ub |
hispano | káastlan wíinik |
historia | u tsikbalil wáa u xookil ba’ax ucha’an |
hocico | ni’ |
hogar | otoch, nah, nahil, taanah |
hoja | le’ |
hojalatero | utskinah |
hojear | walak’ |
holgazán | ma’k’óol, hooykep |
holgazana | hooypel |
hollejo | saay, saayel |
hollín | sabak, yabak nah |
hombre (humano) | wíinik, may |
hombre (vaón) | xiib (h) |
hombro | keléembal, keléenbal |
homicida | kíinsah wíinik, kíinsah may |
homosexual | ch’upul xiib, kankalas |
honda | yúuntun |
hondo | taam |
hongo | kuuxum |
hongo rojo | chacha waay |
honrar | tsiik |
Hopelchen | Ho’pelche’en (lugar de cinco pozos) |
hora | ora |
horadar | hool, poot |
horca | hich’ kaak, bits’ kaal |
horcajadas | héets méek’ |
horcón | okom |
horizonte | chuun ka’an |
hormiga | síinik |
hormiga arriera | chak wayah kaab |
hormigón | sáakal, jóoch’ |
hormiguero | nahil síinik, muul síinik |
horno subterráneo | píib, píibil |
horqueta | xa’ay, tóoxche’ |
horror | ha’as óol, hak’óol |
hortelano | kanan pak’al, kalan pak’al |
hospedar | k’aam u’ulab, k’ubenba |
hospital | nah k’oha’an |
hotel | nah u’ulab |
hoy | behla’e’ |
hoyo | hool |
hoyuelo | tuux |
hoz | báat |
huano | xa’an |
huasteco | téenek |
huaya | wayúum |
hueco | hool |
huella | pe’echak’ |
huérfano | ma’ yuum, ma’ na’ |
hueso | baak |
hueso sacro | bo |
huésped | u’ulab |
huevo | he’, e’el |
huir | púuts’ul, hóok’ol |
huizache | k’i’ix (acassia pueblensis) |
hule | k’i’ik’ che’, saats’ |
humanidad | wíinikil |
humano | wíinik, máak, lu’um kaab |
humear | luk’ul |
húmedo | ch’uul |
humildad | óotsilil |
humilde | óotsil |
humillar | t’oonkin, sublakkun |
humo | buuts’ |
hundir | ts’aam, buul, búulul, tomchahal |
huracán | chak iik’ |
huraño | k’o’ox |
hurgar | loom, húul che’ |
hurón | sáabim |
hurtar | ookol |
hurto | ookol |
husmear | úuts’ben, uuts’, ch’a’ book |