abalanzar |
puul, píikch’iin |
abandonar |
p’aat, xúun p’aat |
abanicar |
pikil, pikit |
abaratar |
éems tohol, kabulkun tohol |
abarcar |
bak’paach, méek’, méek’táan |
abarrotar |
chuup |
abastecer |
ts’aa ba’ax k’abéet |
abatir |
pul kaabal, lúubs |
abdicar |
p’aat, cha’ |
ablandar |
ts’u’uts’ukin, sulbankúun |
abobar |
hap chi’, náay óol |
abocar |
náats’al |
abochornar |
ooxol, chokoh óol |
abogar |
áantah |
abolir |
luk’s, tseel |
abollar |
bool |
abonar |
bo’ol p’aax |
aborrecer |
p’eek |
abortar |
éems aal |
abotonar |
k’al nook’ |
abrasar |
tóok |
abrazar |
méek’, lóoch |
abrevar |
ts’aa uk’ul |
abreviar |
chichankúun, kóom ts’íib |
abrigar |
teep’, baal |
abrir |
he’, he’bik |
abrumar |
nak óol |
absorber |
xuuch, chu’uch |
abuchear |
awat t’aan |
abultar |
tuchkiin |
abundar |
ya’abtal |
aburrir |
nak óol |
acabar |
ts’o’ok, xu’ul |
acaecer |
úuchul |
acampar |
u p’áatal máak he’elel wáa wenel ti’ k’aax. |
acanalar |
meen yáam |
acaparar |
méek’táan |
acariciar |
báay |
acarrear |
púut |
acatar |
u’uy t’aan |
acceder |
óot |
accidentar |
u yúuchul loob |
acechar |
ch’eeneb |
acedar |
pah, su’uts’ |
achatar |
yuuch’ |
achocar |
chook’ |
acometer |
k’óoch |
acomodar |
tsool |
acompañar |
láak’in |
acondicionar |
utskin |
aconsejar |
tsol xikin |
acontecer |
úuchul |
acoplar |
nuup |
acordar |
k’a’ahal ba’al |
acorralar |
k’aal |
acortar |
kóomkin |
acosar |
áalkab paach |
acostar |
chitaal, chitaah |
acotar |
koot |
acrecentar |
ya’abkun, nohochkun |
acreditar |
uts |
acreedor |
máak ku ts’ik he’ ba’axak p’axbile’ |
acribillar |
ts’ots’op loom |
activar |
t’aab, hoop |
actualizar |
túunbenkun |
actuar |
beet |
actuar |
meentbil he’ ba’axake’ |
acuartelar |
u k’a’alah waacho’ob tu mahilo’ob. |
acuchillar |
loom |
acudir |
taal, náats’al, biin |
acumular |
mool, muuch’ |
acuñar |
no’oxkin |
acusar |
tak pool, tak ho’ol |
adaptar |
tsool |
adecuar |
éet k’alap |
adelantar |
táanilkun |
adelgazar |
bek’echkun |
adeudar |
p’aax |
adherir |
taak’ |
adiestrar |
ka’ansah, suukkin |
adivinar |
na’at |
admirar |
hak’ óol |
admitir |
k’aam |
adobar |
pak’ xa’ak’ |
adoctrinar |
ka’anbes |
adoptar |
ch’a’ |
adorar |
yaakun |
adormecer |
weens |
adornar |
hats’utskin, hats’utskun |
adular |
leets’ |
adulterar |
heel, k’eex |
advertir |
a’al |
afanar |
meyah yéetel ki’imak óolal |
afeitar |
ts’iik |
afilar |
haa’ |
afirmar |
haah, haahkun |
afligir |
oks yah |
aflojar |
cha’, waach’ |
agachar |
t’uchkin |
agarrar |
ch’a’, maach, cháach |
agazapar |
mot’kin |
agitador |
máak ku káahsik ba’ate’il |
agitar |
chiik, yúuk |
agitar |
book’ |
aglomerar |
much’kiin, mulkiin |
aglutinar |
taak’, tsaay |
agobiar |
ka’anal |
agonizar |
tu’upul, muk’yah |
agorar |
tomoh chi’, tomox chi’ |
agotar |
xuup, ts’o’ok |
agradar |
ki’imakkun óol |
agravar |
yaahtal |
agredir |
loox, ba’ate’el |
agregar |
ya’abkun, nuup’ |
agriar |
su’uts’kin, pahkun |
aguantar |
muk’yah |
aguar |
húulha’, ha’ach’kun |
agujerear |
po’pot, ho’hol |
ahogar |
bul ni’, kup iik’ |
ahorcajar |
hets’ méek’ |
ahorcar |
hich’ kaal, bits’ kaal |
ahorrar |
líik’es, ta’ak |
ahumar |
buuts’kin |
ahuyentar |
p’u’us, toohol |
aislar |
p’aat, hóok’es |
ajustar |
p’elechkun, p’iiskun |
ajusticiar |
kiims, xot k’iin |
alabar |
ki’iki’ t’aan |
alargar |
chowakkin, chowakkun, siik |
alborotar |
awat, huum |
alcanzar |
chuuk, nak’paach |
alegrar |
ki’imakkun óol |
alejar |
náachkun |
alentar |
ch’a’ iik’, múus iik’, ch’a’ óol |
alfabetizar |
ka’ansah xook yéetel ts’íib |
aligerar |
séebkun, lep’ óol |
alimentar |
tséen, tsaa hanal |
alinear |
tohkin |
alisar |
báay, hi’, yúul |
alistar |
líik’es |
allanar |
táaxkun |
almacenar |
ta’ak, kuup |
almíbar |
ch’uhuk |
almorzar |
hanal, hanah |
alocar |
chokokin pool |
alojar |
k’am u’ula’ |
alquilar |
ts’aa mahan |
alquiler |
u tohol mahan |
alterar |
k’eex, heel |
aludir |
k’a’as |
alumbrar |
sáaskun, huul |
alzar |
ch’úuy, líik’es |
amaestrar |
ka’anbes |
amamantar |
ts’aa chu’uch |
amansar |
suukkin |
amar |
yaakun |
amargar |
k’áahkun |
amarrar |
k’aax |
amasar |
ya’ach’, xa’ak’ |
ambicionar |
ts’iibol, poochtal |
ambular |
xíinbal, xíinbah |
amenazar |
sahakkun, ts’aa sahak |
amenizar |
ki’ óol |
amoldar |
u beeta’al hunp’éel ba’al he’ex u nu’ukulil tu’ux ts’a’abale’. |
amonestar |
k’eey, táah t’aan |
amontonar |
mulkin, muchi’kin |
amordazar |
k’ax chi’ |
amortajar |
tep’ kimen |
amparar |
kalan, kanan |
ampliar |
kóochkin, nohochkin |
amplificar |
nohochkin, kóochkin |
amputar |
xoot, xoot’ |
amurallar |
k’aal bak’ paach |
andar |
xíinbal, xíinbah, máan |
anegar |
buul, búulul |
anexar |
taak’, nuup |
anhelar |
ts’íibol, yaanyan |
anidar |
k’u’ankil, meen k’u’ |
animar |
lep’ óol, lep’ óolal |
aniquilar |
xu’uls, chéehs |
anochecer |
áak’abtal, ée’hoch’e’ental, ée’same’ental, ok’nak kíin |
anolar |
nóol |
anotar |
ts’íib |
anteceder |
k’ab |
anteponer |
bin táanil |
anticipar |
yáaxkun, paybe’enkun |
anudar |
k’aax, mook, hook’ |
anular |
xu’uls, ts’o’oks |
anunciar |
k’a’ay, a’al |
añadir |
tsaay |
añejar |
úuchbental |
apachurrar |
peech’, pupuch’, yaach’ |
apaciguar |
hets’kun |
apadrinar |
máak ku bisik huntúul chanpaal ok ha’ wáa huntúul máak utia’al u ts’o’okol u beel. |
apagar |
tuup |
apalear |
nóok haats’, táah haats’ |
apañar |
maach, ch’a’ |
aparador |
u nu’ukul tu’ux ku ye’esa’ah koonol. |
aparear |
nuup, ts’iis |
aparecer |
chíikpahal, hóok’ol, tíip’il |
aparentar |
chéen tu menkubah, chéen tu tuus |
apartar |
haats, huuts’, kóol |
apasionar |
uts tu yich |
apedrear |
ch’iin ku meenta’al yéetel tuunich. |
apenar |
yahkun óol, subtal |
apendejar |
sat óol |
apesgar |
peets’, ts’aal |
apestar |
tu’ |
apetecer |
ts’íibol, taak, k’áat |
apisonar |
koh lu’um wáa beh |
aplanar |
táaxkun |
aplastar |
peech’, puuch, yaach’, maax |
aplaudir |
papax k’ab, lalah k’ab |
aplicar |
ts’aabil ba’al yóok’ol uláak’. |
apolillar |
u k’uux yik’el che’ wáa nook’. |
aporrear |
p’uuch |
aportar |
ts’aa |
aposentar |
ts’aa tu’ux wenel máak |
apostar |
u buul máak yéetel taak’in. |
apoyar |
hets’kun, nakkun |
apreciar |
yaakun, yaabil |
aprehender |
chuuk, maach, cháach |
aprender |
kaanbal, kaanbal |
apresar |
chuuk, maach, peets’ |
apresurar |
chichkun, séebkun, lep’ óol |
aprisionar |
k’aal |
aprobar |
haah, haahkun |
apropiar |
tia’alint, ch’a’ |
aprovechar |
k’abéetkun, k’a’ana’ankun |
aproximar |
huuts’, naats’ |
apuntalar |
táak che’, tóohche’ |
apuntar |
tuuch’ub, e’es |
apuñalar |
loom |
apurar |
séebkun, lep’ óol, chichkun |
aquietar |
hets’kúun |
arañar |
la’ach |
arar |
buuk’ |
archivar |
ta’ak |
arder |
elel |
ardor |
hach chokoh, elel |
arquear |
wuuts’, looch, p’uun |
arraigar |
táabal, tak’moots |
arrancar |
hook, hoots’, t’ook |
arrasar |
táaxkun, míis |
arrastrar |
hiil, kóol |
arrear |
k’a’am t’anbil wáa hats’bil ba’alche’o’ob. |
arrebatar |
tóok pay, háan pay |
arreciar |
k’a’aamtal |
arreglar |
utskin, ma’alobkin |
arrestar |
k’al |
arriar |
éems |
arribar |
kóohol, k’uchul, u’ul |
arriesgar |
péek óol |
arrimar |
naats’, huuts’, taak’ |
arrinconar |
nakkun, ts’aa nak’lik |
arrodillar |
xolkin, xóol píix |
arrojar |
ch’iin, puul |
arrollar |
wuuts’, koots’ |
arrugar |
yuuch’, yaach’ |
arruinar |
k’askun, huut, óotsikun |
asaltar |
ookol |
asar |
k’áak’at, póok, tóok |
ascender |
na’akal |
asear |
ch’óoch’, míis, púus |
asentar |
kukin, hets’kun, akkun |
asentir |
haahkun |
asesinar |
kiimsah, kíimsah |
aseverar |
haahkun |
asir |
máach, cháach |
asociar |
much’kin |
asolear |
hayk’iin |
asomar |
chíikpahal, tíip’il |
asombrar |
kak’ óol, ha’as óol |
asperjar |
líil ha’, wiits’ |
aspirar |
ch’a’ iik’, múusiik’ |
asquear |
taatak xeh |
astillar |
xiixkun |
asumir |
ch’a’, k’aam |
asustar |
ha’as óol |
atacar |
k’óoch |
atajar |
k’áas ho’ol, xóot’ ho’ol |
atar |
k’aax |
atarantar |
sat óol |
atascar |
k’aal, ts’oop |
ataviar |
utskin |
atemorizar |
sahakkun |
atender |
ts’aa óol, u’uy |
aterrizar |
háayal, éemeh, éemel |
atestar |
chuup, buut’, chook’ |
atestiguar |
haahkun |
atinar |
tsaay; na’at |
atisbar |
ch’eeneb |
atizar |
péeks k’aak’, huts’ náahche’, much k’áak’ |
atollar |
ts’óopol, k’áalal |
atontar |
sat óol |
atorar |
k’aal, leech |
atormentar |
to’otop |
atraer |
naats’, taas |
atragantar |
hak’ab, ku’uchul |
atrancar |
no’oxche’, tóohche’ |
atrapar |
chuuk, maach |
atrasar |
xaankun, p’áatal paachil |
atravesar |
k’atkun |
atropellar |
héentan, naktáan |
aturdir |
sat óol |
augurar |
tomoh chi’, tomok chi’, tomox chi’ |
aullar |
uyok’ol chi’ibal peek’ |
aumentar |
ya’abkun, nohochkun |
autorizar |
cha’abal |
avanzar |
táanichahal, máan táanil |
avejentar |
teek ch’íihil, póot ch’íihil |
aventar |
puul, píik ch’iin |
avergonzar |
sublakkun, sublakkin |
averiguar |
k’áat chi’, káatpéeks |
avisar |
u ts’a’aba yohéeta’al hunp’éel ba’al. |
avivar |
t’aab, hoop |
ayudar |
aantah |
ayunar |
su’uk’in |
azahar |
loot pak’áal |
azar |
binak, buul |
azotar |
haats’ |
azucarar |
ch’uhukkin |
azuzar |
chu’uy |