Español |
Otomí |
| fabricar | ëte |
| factoría | ëte |
| faena | moxte |
| faja | b’öti, nb’öti |
| falda | ngöde, k’ati |
| fallecer | du |
| falta algo | b’ëdi |
| falta madurar | metho ta’ä |
| faltar | b’ë, b’ëdi |
| faltó | m’édi |
| familia | mu’i, kohmi |
| familiar | mi’ni, ñhähu |
| fango | böhai |
| fantasma | bi’tha, mpidi |
| fardo | t’ötse |
| fastidioso | bökuë, kuëxji |
| favor | mäte, ñhara |
| favorecer | tëhë |
| feligrés | gamfri |
| feliz | hoga |
| feliz navidad | hogaxjä |
| feo | dämänts’o |
| fermentación | zoi |
| fermentar | zoi |
| fermentarse | zo |
| ferrocarril | maböja |
| fiado | nts’ihi |
| fiebre | däpa |
| fiera | zate |
| fierro | böjä, t’egi |
| fierro oxidado | zëbojä |
| fiesta | ngo, mbaxjua |
| fiesta grande | dängo |
| fiesta importante | dängo |
| fijar | et’i |
| fijarse | nüti |
| filo | ho |
| filtrar | fats’i,fam’i |
| filtrarse | fets’e, fege |
| fin | gätsi |
| final | gätsi |
| finalizar | tat’i |
| finca | dängamüi |
| fiscal | bixka, tsüt’abi |
| flaco | nöxke, ñ’öke |
| flauta | tsüza |
| fleco | xade, nzünde |
| flema | jëts’i |
| flojera | dähni |
| flojo | dähñi |
| flor | döni |
| flor de calabaza | dömxu |
| flor de girasol | k’ast’adöni |
| flor de maguey | ndömbo |
| flor de mirto | k’atade |
| flor de muerto | jondri, ndudöni |
| flor de nopal (chumbera) | dönjä |
| flor de palma | döhmi |
| florear | döni |
| florero | nkädri |
| floresta | b’oza, xänthe |
| flotar | hñets’i |
| fócil | handu |
| foco (luz) | ñot’i |
| follar | tëxi |
| fogata | b’aspi |
| fogón | nespi |
| forastero | mingugua |
| fornicar | tëxi |
| forrar | t’o |
| forro | nt’o |
| fortalecer | dü’ti |
| fotografía | k’oi |
| francés | franxañämfo |
| Francia | Franxa |
| fraude | hat’i |
| frecientemente | jagedu, njat’a, nzäntho |
| freír | tsüt’i, tsäni |
| frente | de |
| frente amplia | dode |
| fresco | nxa |
| fríjol | jü |
| fríjol (cocido en olla) | tsasjü |
| fríjol grande | b’önjü |
| fríjol podrido | y’ajü |
| fríjol silvestre | bönjü |
| fríjol tierno | xajü |
| frío | tsë |
| frito | ntsäni |
| frontera | hyodi, k’a |
| fuego | tsibi |
| fuerte | nts’ëdi |
| fuerza | ts’ëdi |
| fruta | nda |
| fruto | nda |
| fuente | pöthe |
| fuertemente | xi tsëdi |
| fumar | b’ifi, füni |
| funda | nt’o |
| fundamento | füti |
| fútbol | futsanza |